Welzijn op de eerste plek voor hoog- en meerbegaafde Casper

Casper is 8 jaar en zit in groep 6-7-8 op basisschool de Phoenix. Hij is meer- en hoogbegaafd en wil graag naar school blijven gaan in zijn eigen buurt. Daar heeft hij vrienden en voelt hij zich thuis. Zijn moeder Chelsea beschrijft dat zij en haar man al een tijdje wisten dat Casper tamelijk slim was. “Maar we hebben niet kunnen voorzien hoe we hem continu moeten blijven prikkelen, uitdagen en ondersteunen. Wat hij kan blijft ons verbazen.”

Zijn juf Lotte vertelt: “Ik sta nu veertien jaar voor de klas, maar wat Casper kan, heb ik nog niet eerder gezien.” Intern begeleider Esther – ruim 20 jaar onderwijservaring – beaamt die uitspraak, net als zijn persoonlijke talentbegeleider Mareille. “Casper denkt op een ander level, legt sneller verbanden en staat de hele dag aan”, vertelt Lotte. “Zijn cognitieve niveau en creativiteit zijn een stuk hoger dan dat van leeftijdgenoten en tegelijkertijd heeft hij moeite met executieve vaardigheden (taken afmaken) en vindt hij soms lastig aansluiting bij vriendjes van zijn leeftijd.”

Hoge pieken, diepe dalen
Moeder Chelsea vertelt: “Wanneer Casper goed in zijn vel zit, komt hij het beste tot zijn recht. Mijn hart brak toen ik op een ochtend in de groep 3 van zijn vorige school meekeek en hem daar verloren zag zitten. Hij werkte 90 procent van de tijd in zijn eentje ver vooruit of gaf uitleg aan klasgenootjes. De week daarna stortte hij in: een hoopje ellende, een depressief kind dat zelf niet kon verwoorden dat er een link kon zijn tussen zijn schoolwerk en zijn depressie. Op dat moment belandden we in sneltreinvaart in de wereld van hoogbegaafdheid en kon hij dezelfde week gelukkig nog terecht op een noodplek (op 32 km van huis) van een buitenschoolse peer-group met ontwikkelingsgelijken. Daarna zijn we op zoek gegaan naar een school die zijn kwaliteiten beter kon aanspreken: de Phoenix.”

Tijdige signalering
De intern begeleider Esther vertelt: “Toen we hier op school merkten dat Casper niet lekker in zijn vel zat, hebben we een afspraak gemaakt met hem en zijn moeder. Zijn toenmalige juf in groep 4 gaf aan dat ze dacht dat Casper verder was dan zijn klasgenootjes. Daarom hebben we gezamenlijk de ‘versnellingswenselijkheidslijst’ ingevuld, waaruit bleek dat hij inderdaad naar een hogere groep kon waarop hij vorig jaar na de herfst versnelde naar groep 5.

Nu zit hij bij juf Lotte, die lesgeeft aan groep 6-7-8. Ook hebben we een multidisciplinair overleg (MDO) ingepland met consulent Eva Schmidt-Cnossen van het samenwerkingsverband. In samenspraak met Caspers moeder schakelden we een externe begeleider in: Mareille. Zij helpt hem met uitdagende stof – zo leert hij nu Chinees – en oefent hij met plannen en taken afmaken.”

Chelsea: “Hij bloeide direct op. Het klopte voor het eerst, dat zegt hij zelf ook. Ik mag in mijn handen knijpen met een school die zich kwetsbaar opstelt en zegt: we zien dat het niet goed gaat, zullen we ingrijpen? Dat is helaas niet vanzelfsprekend. Veel kinderen als Casper worden verkeerd begrepen of weggezet als kinderen met een concentratie- of gedragsstoornis. Maar nu hij weer creatief mag zijn, op cognitief niveau wordt uitgedaagd en aansluiting vindt bij jongens in zijn ‘unit’, gaat het stukken beter.”

Welzijn voorop
Leerkracht Lotte vertelt: “Het is zo belangrijk dat kinderen op school mogen zijn zoals ze zijn. Ik ben ervan overtuigd dat kinderen pas écht tot leren en ontwikkelen komen als ze zich gelukkig voelen. Welzijn en welbevinden is het allerbelangrijkst. En dat geldt ook voor Casper. Ik wist niet goed hoe ik hem kon geven wat hij nodig had, terwijl ik een klas vol andere kinderen heb waar ik ook tijd en aandacht in wil steken. Daarom ben ik heel blij met de ondersteuning van Mareille die ook de andere leerkrachten binnen ons team coacht en handvatten geeft in de vorm van extra materiaal.”

Mareille: “De samenwerking op de Phoenix is fantastisch. Ik ben supertrots op Casper. En ook op Lotte en Esther. Ze zijn zo daadkrachtig aan de gang gegaan en willen dat alle kinderen, dus ook de kinderen die uitzonderlijk cognitief vaardig zijn, op school hun plek vinden. De Phoenix is bovendien volop bezig om hun onderwijs anders vorm te geven: ze zetten in op vaardigheden, laten de Cito-toets los en kiezen juist voor een toets waarbij de ontwikkeling van het kind (en niet het groepsgemiddelde) centraal staat. Om passend onderwijs goed neer te zetten, moet je je organisatie goed neerzetten. En daarin is deze school en dit team een voorbeeld.”

Onzeker en toch vol vertrouwen
Nu gaat het goed met Casper. Toch zijn er ook nog zorgen: hoe zal zijn toekomst op de middelbare school eruit zien? En hoe gaat het als talentbegeleider Mareille straks weer weg is?

Mareille: “Kinderen als Casper heb ik meer gezien en ook bij hem heb ik er vertrouwen in dat het goed komt. Natuurlijk spelen er verschillende factoren mee, zoals bij alle kinderen: voelt hij zich thuis op de middelbare school? Vindt hij aansluiting? En zijn er net zulke fijne docenten als hier die hem goed begeleiden?”

“Als ouder wil je niet dat je kind met hangende schouders naar school fietst. En toch: omdat hij zo snel is, lopen we eigenlijk continu achter de feiten aan. Hoe hard we allemaal ook ons best doen”, vertelt Chelsea. “Ik heb in versneld tempo leren loslaten. Bij Casper zullen we altijd alert moeten zijn op ‘hoe het verder moet’. Tegelijkertijd heb ik veel vertrouwen in het team op de Phoenix en ben ik twee jaar geleden zelf met een opleiding talentbegeleider van hoogbegaafde kinderen gestart om hem ook thuis goed te kunnen begeleiden.”

“Hier op de Phoenix doen we er alles aan om de voorwaarden te blijven creëren die Casper nodig heeft om zich te kunnen ontwikkelen”, stelt Esther. “Met hulp van Mareille lukt dat nu goed en Lotte en de andere leerkrachten zijn ontzettend betrokken. Als we in nauw contact blijven met Chelsea en Casper, weet ik zeker dat we samen perspectief aan hem kunnen blijven bieden.”

Vanuit meervoudig perspectief bekeken

• Casper zelf, hij is betrokken en leidend geweest bij het maken van zijn eigen plan.
• Chelsea, moeder van Casper en in de afrondende fase van de opleiding talentbegeleider van hoogbegaafde kinderen.
• Lotte, leerkracht groep 6-7-8 op Dalton-basisschool de Phoenix in Sint-Pancras.
• Esther, intern begeleider op Dalton-basisschool de Phoenix in Sint-Pancras en Broek op Langedijk.
• Mareille, begeleider van kinderen die vastlopen op talentontwikkeling.
• Eva Schmidt-Cnossen, consulent samenwerkingsverband PPO-NK in werkgebied Langedijk

Samen bieden zij perspectief aan Casper